Hiện nay, những vụ việc tranh chấp liên quan đến di sản thừa kế ngày càng nhiều, việc này gây ảnh hưởng rất lớn đến quan hệ gia đình giữa các đồng thừa kế. Tuy nhiên, liên quan đến vấn đề thừa kế có rất nhiều nội dung và quy định khác nhau. Bài viết dưới đây, Trung tâm di chúc Việt Nam mang đến cho khách hàng một số thông tin hữu ích liên quan đến lĩnh vực thừa kế với chủ đề “Thừa kế không phụ thuộc vào di chúc theo quy định pháp luật”. Khách hàng cũng có thể liên hệ trực tiếp qua số 0963.673.969 (Zalo) để được tư vấn trực tiếp.
MỤC LỤC
Thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc là gì?
Di chúc là gì?
Theo quy định pháp luật, di chúc là sự thể hiện ý chí của người chết nhằm chuyển tài sản cho người khác. Người lập di chúc là người đã thành niên. Ngoài ra, người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc. Người lập di chúc phải trong tình trạng minh mẫn và hoàn toàn tỉnh táo. Đồng thời, không bị lừa dối, cưỡng ép hay bắt buộc.
Di chúc cần được lập thành văn bản dưới các hình thức sau:
- Di chúc bằng văn bản có người làm chứng;
- Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng;
- Di chúc bằng văn bản có công chứng;
- Di chúc bằng văn bản có chứng thực.
Ngoài ra, nếu trong trường hợp cấp thiết không thể lập di chúc bằng văn bản có thể lập di chúc miệng. Việc lập di chúc cần tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Tránh những trường hợp di chúc được lập nhưng không có hiệu lực pháp luật dẫn đến việc quyền, nghĩa vụ của những người thừa kế bị ảnh hưởng. Để việc lập di chúc được nhanh chóng, thuận lợi, đúng quy định pháp luật hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 0963.673.969 (Zalo) để được tư vấn chi tiết.
Thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc
Thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc là quy định của pháp luật về những người không có tên trong di chúc vẫn được hưởng một phần thừa kế. Đây là quy định nhằm bảo về quyền lợi của những thân thích của người chết khi những người này không được hưởng di sản. Những người này sẽ được hưởng một phần di sản nếu họ không từ chối nhận di sản thừa kế. Ngoài ra, trường hợp bị tước quyền thừa kế theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015 những người này sẽ không được hưởng di sản.
Ví dụ: Ông Nguyễn Văn A (mất năm 2023) có vợ là bà Trần Thị B. Hai vợ chồng con trai Nguyễn Văn C và con gái Nguyễn Thị D đều trên 18 tuổi. Ông A để lại một khối di sản bao gồm: 01 thửa đất diện tích 1000m2, 01 sổ tiết kiệm tại Ngân hàng H trị giá 5 tỷ đồng và 10 cây vàng. Trước khi mất ông A có lập di chúc để lại toàn bộ tài sản trên cho con trai cả. Sau khi ông A những người được hưởng di sản thừa kế bao gồm: anh C và bà B (vợ ông A). Vậy trong trường hợp này, theo quy định pháp luật thì bà B là người thừa kế không phụ thuộc vào di chúc nên bà B sẽ được hưởng phần di sản bằng ít nhất 2/3 của một suất.
Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc gồm những ai?
Tình huống tư vấn.
Chào Luật sư Hùng Bách. Tôi cần tư vấn một số thông tin liên quan đến thừa kế. Cụ thể, tôi và chồng lấy nhau được 10 năm nhưng chưa có con chung. Chồng tôi có tài sản riêng gồm nhà đất và vài cây vàng. Cách đây 1 năm chồng tôi phát hiện bị ung thư gan giai đoạn cuối. Chúng tôi đã chạy chữa nhiều nơi nhưng chồng tôi đã không qua khỏi.
Sau khi chồng tôi qua đời bố mẹ chồng tôi đưa cho tôi 1 bản di chúc viết tay của chồng tôi nội dung ghi: Sau khi mất tất cả tài sản của chồng tôi sẽ giao cho bố mẹ đẻ có quyền quản lý và sử dụng. Bố mẹ chồng tôi muốn đuổi tôi ra khỏi nhà và làm thủ tục để sang tên cho ông bà vì sợ tôi chiếm đất. Luật sư cho tôi hỏi, tôi là vợ hợp pháp, vậy tôi có được nhận phần thừa kế nào của chồng tôi để lại hay không? Xin trân trọng cảm ơn.
Luật Hùng Bách trả lời.
Chào bạn, hiện nay có khá nhiều trường hợp tương tự như bạn xảy ra. Để đảm bảo quyền lợi cho công dân pháp luật có quy định. Tại khoản 1, điều 644 Bộ luật dân sự 2015 về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc như sau:
1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:
a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.
Căn cứ theo quy định trên, trường hợp của bạn mặc dù không có tên trong di chúc nhưng bạn là vợ hợp pháp nên vẫn sẽ được hưởng 2/3 suất của một suất thừa kế theo pháp luật.
Xem thêm: Quy trình lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho con
Làm thủ tục nhận thừa kế không phụ thuộc vào di chúc tại đâu?
Trường hợp không có tranh chấp giữa những người thừa kế. Những người này có thể đến UBND cấp xã hoặc Văn phòng công chứng nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản để làm thực hiện khai nhận di sản hoặc thỏa thuận phân chia tài sản, nếu không xác định được nơi cư trú cuối cùng thì căn cứ vào nơi có toàn bộ di sản hoặc nơi có phần lớn di sản của người để lại di sản.
Trường hợp có tranh chấp:
- Theo quy định khoản 5 điều 26 Bộ luật tố tụng dân sự 2015. Tranh chấp về thừa kế tài sản thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
- Những tranh chấp về thừa kế thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp huyện. Riêng trường hợp đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài thì tranh chấp sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp tỉnh.
Lưu ý:
- Đối với những tranh chấp liên quan đến việc phân chia di sản thừa kế là bất động sản, thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết;
- Trường hợp di sản thừa kế là động sản thì Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Toà án nơi bị đơn cư trú, làm việc. Các bên cũng có thể thỏa thuận bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi nguyên đơn cư trú, làm việc giải quyết tranh chấp.
Xem thêm:
Thủ tục lập di chúc tại xã cần lưu ý những gì?;
Dịch vụ lập di chúc tại bệnh viện.
Hồ sơ nhận thừa kế không phụ thuộc vào di chúc.
Đối với trường hợp không có tranh chấp.
- Di chúc (nếu có);
- Giấy chứng tử của người để lại di sản thừa kế;
- Các giấy tờ về tài sản của người mất;
- Giấy tờ tùy thân của các đồng thừa kế;
- Giấy tờ chứng minh quan hệ với người để lại di sản.
Khi làm thủ tục bắt buộc phải có những người nhận thừa kế có mặt ký tên. Trường hợp người nào vắng mặt thì phải có giấy ủy quyền cho người khác hoặc những người còn lại.
Đối với trường hợp có tranh chấp.
- Đơn khởi kiện (theo mẫu);
- Các giấy tờ về quan hệ giữa người khởi kiện và người để lại tài sản. (Giấy khai sinh, Chứng minh thư nhân dân, giấy chứng nhận kết hôn, sổ hộ khẩu, giấy giao nhận nuôi con nuôi để xác định diện và hàng thừa kế…);
- Giấy chứng tử của người để lại di sản thừa kế;
- Bản kê khai các di sản;
- Các giấy tờ, tài liệu chứng minh sở hữu của người để lại di sản và nguồn gốc di sản của người để lại di sản;
- Các giấy tờ khác: Biên bản giải quyết trong hộ tộc, biên bản giải quyết tại UBND xã, phường, thị trấn (nếu có), tờ khai từ chối nhận di sản (nếu có).
Các bước làm thừa kế không phụ thuộc vào di chúc.
Thủ tục công chứng khai nhận di sản thừa kế/Thỏa thuận phân chia.
Bước 1: Nộp hồ sơ.
Người yêu cầu chuẩn bị các giấy tờ hướng dẫn ở mục trên. Sau đó nộp tại tổ chức có thẩm quyền công chứng theo quy định của pháp luật (UBND xã hoặc Văn phòng công chứng).
Trường hợp hồ sơ đã đầy đủ, phù hợp với quy định của pháp luật, sẽ tiến hành thụ lý yêu cầu công chứng và ghi vào sổ công chứng.
Bước 2: Niêm yết việc thụ lý
Tổ chức thực hiện thủ tục tiến hành niêm yết công khai việc thụ lý trong thời hạn 15 ngày tại trụ sở của UBND cấp xã nơi có thẩm quyền.
UBND cấp xã nơi niêm yết có trách nhiệm xác nhận việc niêm yết. Đồng thời, bảo quản việc niêm yết trong thời hạn niêm yết.
Bước 3: Soạn thảo văn bản khai nhận di sản/Thỏa thuận phân chia và ký chứng nhận
Hết thời hạn niêm yết mà không có khiếu nại, tố cáo thì tổ chức thực hiện thủ tục sẽ giải quyết hồ sơ.
Nội dung trong văn bản khai nhận di sản/Thỏa thuận phân chia phải đảm bảo các điều khoản trong văn bản không vi phạm pháp luật, không trái đạo đức xã hội, nội dung, giao dịch là xác thực. Người yêu cầu có thể tự soạn thảo hoặc nhờ Công chứng viên soạn thảo. Người yêu cầu ký xác nhận vào từng trang của văn bản công chứng. Đồng thời, xuất trình bản chính của các giấy tờ hồ sơ đã nêu ở mục trên để đối chiếu. Sau đó ghi lời chứng, ký tên cụ thể vào từng trang của văn bản theo quy định của pháp luật.
Bước 4: Nộp phí và nhận kết quả
Người yêu cầu nộp phí theo quy định của cơ quan có thẩm quyền công chứng. Sau đó nhận giấy hẹn trả kết quả.
Đến thời hạn theo giấy hẹn, người yêu cầu đến nhận kết quả đã được công chứng.
Tranh chấp di sản thừa kế
Bước 1: Nộp hồ sơ khởi kiện tại Tòa án
Người khởi kiện gửi hồ sơ đến Tòa án có thẩm quyền bằng các phương thức sau đây:
- Nộp trực tiếp tại Tòa án;
- Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;
- Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
Bước 2: Thụ lý vụ án
Sau khi nhận được đơn khởi kiện, Tòa án phải xem xét những tài liệu, chứng cứ cần thiết. Nếu xét thấy thuộc thẩm quyền của mình thì Tòa án sẽ thông báo cho đương sự biết để đương sự nộp tiền tạm ứng án phí.
Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo, đương sự phải nộp tiền tạm ứng án phí, sau khi nộp tiền tạm ứng án phí, đương sự nộp lại biên lai thu tiền tạm ứng án phí cho Tòa án. Tòa án thụ lý việc dân sự hoặc vụ án dân sự kể từ khi nhận được biên lai này.
Bước 3: Chuẩn bị xét xử
Thời hạn chuẩn bị xét xử các vụ án được quy định như sau:
- 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án. Đối với vụ án phức tạp hoặc có trở ngại khách quan thì Chánh án Tòa án có thể quyết định gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử một lần nhưng không quá 02 tháng.
- Trường hợp có quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết vụ án. Thời hạn chuẩn bị xét xử được tính lại kể từ ngày quyết định tiếp tục giải quyết vụ án của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, thẩm phán được phân công giải quyết vụ án phải tiến hành lấy lời khai của đương sự, tiến hành các phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải, tiến hành xem xét, thẩm định tại chỗ hoặc định giá, ủy thác thu thập chứng cứ (nếu có).
Bước 4: Đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm.
Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn mở phiên tòa có thể kéo dài nhưng không quá 30 ngày.
Luật sư hỗ trợ giải quyết thủ tục nhận thừa kế.
Với đội ngũ Luật sư thừa kế có nhiều năm kinh nghiệm trong việc giải quyết các vấn đề tranh chấp sẵn sàng hỗ trợ khách hàng những công việc sau:
- Tư vấn về quyền thừa kế, điều kiện hưởng thừa kế tài sản.
- Tư vấn quy định pháp luật về thừa kế. Thủ tục thừa kế quyền sử dụng đất. Thủ tục thừa kế đất cho con.
- Tư vấn tranh cấp tài sản thừa kế theo di chúc, tranh chấp tài sản thừa kế theo pháp luật.
- Tư vấn pháp luật đất đai trực tuyến về thủ tục khai nhận di sản thừa kế đất đai. Tặng cho nhà đất là di sản thừa kế…
- Tư vấn, trợ giúp, hướng dẫn các thủ tục hành chính liên quan đến đăng ký thừa kế quyền sử dụng nhà đất (công chứng; chứng thực; khai nhận di sản…)
- Tư vấn quy định về quản lý, phân chia, thanh toán di sản thừa kế là quyền sử dụng đất.
- Tư vấn pháp luật về thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp thừa kế …
Dịch vụ pháp lý khác.
Trung tâm Di chúc Việt Nam là đơn vị trực thuộc Công ty Luật TNHH Luật Hùng Bách – Tổ chức hành nghề Luật sư uy tín, chuyên nghiệp hàng đầu tại Việt Nam. Được thành lập nhằm hỗ trợ giải quyết các vấn đề pháp lý về thừa kế, di chúc như:
- Tư vấn pháp luật thừa kế;
- Soạn thảo, lập di chúc;
- Lưu trữ di chúc;
- Thẩm định di chúc;
- Công bố di chúc;
- Khai nhận di sản thừa kế;
- Giải quyết tranh chấp thừa kế, di chúc.
Với đội ngũ Luật sư giỏi, giàu kinh nghiệm chuyên môn. Chúng tôi có thể tham gia bảo vệ tối đa quyền, lợi ích hợp pháp cho khách hàng trên nhiều lĩnh vực. Đến nay, chúng tôi có Văn phòng tại Hà Nội, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Tp. Hồ Chí Minh…, cán bộ đại diện tại Nhật Bản, Hàn Quốc có thể hỗ trợ khách hàng tại các tỉnh thành ở Việt Nam và tại nhiều quốc gia.
Liên hệ với chúng tôi.
Quý khách hàng có nhu cầu sử dụng các Dịch vụ của Trung tâm hoặc cần Hỗ trợ pháp lý vui lòng liên hệ qua một trong các phương thức sau:
- Làm việc trực tiếp tại trụ sở, chi nhánh của chúng tôi tại: Hà Nội, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Điện thoại: 0963.673.969 (Zalo)
- Email : Trungtamdichuc@gmail.com
- Website: trungtamdichuc.com – luathungbach.vn
- Fanpage: Trung tâm di chúc Việt Nam
Trân trọng!
PTN.
