Khi giải quyết tranh chấp phân chia di sản thừa kế, ngoài việc phân chia thừa kế theo yêu cầu của đương sự, Tòa án có thể xem xét công sức đóng góp của những người liên quan đối với việc tạo lập, duy trì, quản lý, bảo quản di sản. Đây cũng là một nội dung quan trọng để đảm bảo công bằng cho các đương sự. Vậy Toà án tính công sức đóng góp khi chia thừa kế như thế nào? Liên hệ Trung tâm di chúc Việt Nam theo Hotline 0963.673.969 (Zalo) để biết thêm nội dung chi tiết.
MỤC LỤC
Công sức đóng góp khi chia thừa kế là gì?
Công sức đóng góp khi chia thừa kế là công lao, công sức mà người nào đó đã bỏ ra để:
- Tạo lập, duy trì hoặc làm tăng giá trị khối di sản như: bỏ tiền xây dựng; cải tạo đất; san lấp đất; sửa chữa nhà trên đất;…
- Bảo quản, giữ gìn tài sản thừa kế như: trông nom; đóng thuế; chăm sóc tài sản chống hư hỏng;…
- Chăm sóc, phụng dưỡng, lo ma chay cho người để lại di sản.
Việc đặt ra công sức đóng góp khi chia thừa kế thể hiện sự ghi nhận công lao của cá nhân đối với di sản hoặc đối với người để lại di sản. Khi xem xét việc chia thừa kế, Toà án sẽ tính toán, phân chia để họ được hưởng một phần tài sản hoặc một khoản tiền tương ứng với công sức đóng góp của họ.
Quy định của pháp luật về tính công sức đóng góp khi chia thừa kế
Pháp luật hiện nay không có quy định cụ thể về cách tính công sức đóng góp khi chia thừa kế. Tuy nhiên, dựa trên kinh nghiệm đã tham gia bảo vệ quyền lợi cho khách hàng trong nhiều việc vụ việc phân chia di sản thừa kế. Trung tâm di chúc Việt Nam có thể đưa ra cho bạn đọc một vài lưu ý về việc tính công sức đóng góp khi chia thừa kế như sau:
- Toà án dựa trên tài liệu chứng cứ mà các bên cung cấp và tài liệu do Toà án thu thập được để đánh giá công sức đóng góp, như: biên lai hóa đơn, lời khai của những người biết việc, xác nhận của chính quyền địa phương;…
- Xem xét nguyện vọng, yêu cầu của các đương sự để quyết định trích chia công sức đóng góp bằng tiền hay hiện vật.
- Yêu cầu trích chia công sức đóng góp phần lớn sẽ do đương sự đưa ra trước. Một số trường hợp cá biệt Toà án xem xét, quyết định việc trích chia công sức đóng góp ngay cả khi đương sự không đưa ra yêu cầu (án lệ số 05/2016/AL)
Do không có quy định cụ thể nên nhiều trường hợp đương sự không biết, không nắm rõ phải làm thế nào để được Toà án trích chia công sức đóng góp cho mình, làm ảnh hưởng tới quyền và lợi ích chính đáng mình được hưởng.
Cách tính công sức đóng góp khi chia thừa kế
Thông thường, việc tính công sức đóng góp khi chia thừa kế sẽ tuỳ vào đối tượng được xem xét trích chia, cụ thể:
- Trường hợp người đóng góp công sức không phải là người được hưởng thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc thì sẽ được nhận phần công sức đóng góp bằng trị giá bằng tiền. Số tiền này sẽ được lấy từ di sản thừa kế và do chính những người được hưởng thừa kế có nghĩa vụ trích chia lại.
- Trường hợp người đóng góp công sức là người thừa kế thì Tòa có thể cho người đó được hưởng phần nhiều hơn so với người thừa kế khác.
Như đã phân tích, việc yêu cầu trích chia công sức đóng góp sẽ tuỳ thuộc vào việc người đưa ra yêu cầu đưa ra được những tài liệu, chứng cứ gì chứng minh cho yêu cầu đó. Dựa trên công sức đóng góp nhiều hay ít mà Toà án sẽ quyết định việc trích chia một cách hợp lý, xứng đáng với công sức đóng góp của người đó.
Người con chăm sóc cha mẹ lúc còn sống có được tính công sức khi chia thừa kế không?
Theo quy định của pháp luật về thừa kế, người con chăm sóc, nuôi dưỡng, lo toan các chi phí sinh hoạt, khám chữa bệnh của cha mẹ lúc còn sống có thể được xem xét tính công sức đóng góp. Đây cũng là điều hợp lý và công bằng đối với người con đã giành thời gian, tâm huyết để phụng dưỡng cha mẹ.
Khi xem xét chia thừa kế, phần công sức này được tính ngoài phần thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc. Người con đó vẫn được hưởng thừa kế bình thường, đồng thời được chia thêm một phần giá trị tương xứng với công sức mình đã bỏ ra. Việc Toà án công nhận trích chia công sức đóng góp hay không sẽ phụ thuộc vào:
- Mức độ, tính chất đóng góp của người con: người con chăm sóc cha mẹ lâu dài, thường xuyên hay chỉ hỗ trợ trong một thời gian ngắn;
- Hồ sơ vụ án: tài liệu chứng cứ chứng minh cho công sức chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ của người con;
- Thỏa thuận, thống nhất giữa các đồng thừa kế.
Vợ/chồng có công tu bổ, duy trì, bảo quản tài sản thì có được trích phần riêng ngoài phần thừa kế không?
Khi chia di sản thừa kế, Tòa án hoặc những người thừa kế có thể xem xét việc trích chia công sức đóng góp cho vợ/chồng của người để lại di sản nếu người vợ/chồng có công sức tu bổ, tôn tạo, sửa chữa, duy trì, bảo quản hoặc làm tăng giá trị khối tài sản.
Phần trích chia công sức này khác với quyền thừa kế. Đây được coi như một khoản được chia thêm để ghi nhận công sức bảo quản, duy trì tài sản, được xác định theo thỏa thuận hoặc do Tòa án xem xét.
Người không thuộc hàng thừa kế (ví dụ: con rể, con dâu) nhưng có công sức bảo quản tài sản thì có được trích chia không?
Người không thuộc hàng thừa kế như con rể, con dâu vẫn có thể được trích chia công sức bảo quản tài sản. Nhưng việc trích chia này phải đảm bảo khách quan và phù hợp với thực tế đóng góp. Do không phải là người thuộc diện được hưởng thừa kế nên phần công sức này phải rõ ràng, chứng minh được cụ thể. Còn nếu chỉ đơn thuần là việc ở lại phục vụ cho mục đích cá nhân như: có chỗ ở; có nơi làm việc; cùng chung sống với nhiều người khác;… thì có thể không được xem xét công sức bảo quản
Ví dụ:
Trong quá trình chung sống với bố mẹ vợ, vợ chồng con gái đã bỏ ra 200 triệu để sửa nhà, khi chia di sản thừa kế của bố mẹ vợ, nếu con rể có yêu cầu và chứng minh được thì Toà án sẽ xem xét trích chia cho vợ chồng con gái một phần tiền trước, sau đó phần di sản còn lại sẽ chia đều cho những người thừa kế hợp pháp.
Người quản lý di sản sau khi cha mẹ mất có được tính công sức trông nom, bảo quản tài sản không?
Theo quy định của pháp luật hiện hành, người quản lý di sản sau khi cha mẹ mất có thể được hưởng thù lao quản lý di sản hoặc được thanh toán chi phí quản lý di sản. Việc thanh toán các chi phí này thường thực hiện theo một trong hai cách:
- Thoả thuận với các đồng thừa kế khác để tự thực hiện việc trích chia công sức trông nom, bảo quản tài sản;
- Khởi kiện ra Toà án yêu cầu trích chia công sức này.
Người quản lý di sản vẫn được hưởng thừa kế như các đồng thừa kế khác. Ngoài ra, họ sẽ được nhận thêm phần bù đắp chi phí, công sức quản lý, trông nom trước khi di sản được chia.
Liên hệ Trung tâm di chúc Việt Nam.
Hiện nay, chúng tôi có văn phòng tại các thành phố lớn như: Hà Nội, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh. Cùng với đội ngũ Luật sư hỗ trợ khắp các tỉnh thành trên cả nước hỗ trợ. Quý khách hàng cần hỗ trợ các dịch vụ pháp lý có thể liên hệ Luật sư theo các phương thức sau:
- Làm việc trực tiếp tại trụ sở, chi nhánh của chúng tôi tại: Tp. Hà Nội, Hà Tĩnh, Tp. Đà Nẵng, Tp. Hồ Chí Minh.
- Điện thoại: 0963.673.969 (Zalo)
- Email : Trungtamdichuc@gmail.com
- Website: Trung tâm di chúc Việt Nam – Luật Hùng Bách
- Fanpage: Trung tâm di chúc Việt Nam
Trân trọng!
