Quyền sử dụng đất là tài sản giá trị thừa kế hợp pháp do người chết để lại cho người được hưởng di sản thừa kế. Tuy nhiên, vì là tài sản có đăng ký quyền sở hữu nên người được hưởng di sản sẽ phải làm hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Vậy hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất là gì? Thành phần hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất bao gồm những giấy tờ nào? Thủ tục làm hồ sơ thừa kế đất đai như thế nào?… Những vướng mắc trên sẽ được Trung tâm di chúc giải đáp thông qua bài viết: “Hướng dẫn làm hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất” sau đây. Khách hàng cũng có thể liện hướng dẫn qua hotline 0963.673.969 (Zalo).
MỤC LỤC
Hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất là gì?
Thừa kế quyền sử dụng đất là hình thức đặc biệt của chuyển quyền sử dụng đất. Đây là việc dịch chuyển tài sản của người để lại di sản thừa kế sang cho người thừa kế. Khác với các loại tài sản khác, do tính chất đặc biệt là tài sản có đăng ký quyền sở hữu nên việc thừa kế quyền sử dụng đất sẽ phải nộp hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất để đăng ký với cơ quan nhà nước.
Hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất là các loại giấy tờ mà người được nhận thừa kế là quyền sử dụng đất cần chuẩn bị để nộp cho cơ quan nhà nước.
Các loại hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất.
Thừa kế tài sản thường có hai trường hợp là thừa kế theo thỏa thuận hoặc khởi kiện chia thừa kế. Mỗi trường hợp thì hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất sẽ cần những loại giấy tờ khác nhau.
Thừa kế theo di chúc.
Khi quyền sử dụng đất đã được định đoạt theo ý nguyện của người để lại di sản bằng di chúc hợp pháp, người thừa kế sẽ chuẩn bị hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất để đi khai nhận thừa kế. Hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất bắt buộc phải có bản sao di chúc kèm theo.
Nếu di chúc có nội dung không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người, những người được hưởng di sản có thể thỏa thuận phân chia di sản. Hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất khi này ngoài bản sao di chúc sẽ phải có văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
Thừa kế theo pháp luật mà các bên tự thỏa thuận.
Trường hợp người chết không để lại di chúc, quyền sử dụng đất sẽ được phân chia theo pháp luật. Những người thuộc hàng thừa kế được hưởng di sản sẽ được nhận một suất thừa kế như nhau. Các đồng thừa kế cùng nhau thỏa thuận việc phân chia. Việc thỏa thuận phải ghi nhận bằng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế. Theo đó, hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất trong trường hợp này sẽ có văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế kèm theo.
Ngoài ra, khi chỉ có một người được hưởng thừa kế quyền sử dụng đất theo pháp luật. Hoặc những người cùng được hưởng thừa kế quyền sử dụng đất theo pháp luật thỏa thuận không phân chia. Trường hợp này, các đồng thừa kế sẽ tiến hành khai nhận di sản. Hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất phải kèm theo văn bản khai nhận di sản thừa kế.
Khởi kiện chia thừa kế.
Khi quyền sử dụng đất của người chết để lại không được định đoạt bằng di chúc. Những người thừa kế không thể tự thỏa thuận phân chia di sản dẫn đến phát sinh tranh chấp. Lúc này, người thừa kế phải khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp. Hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất ngoài các giấy tờ cơ bản thì cần phải có đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án chia thừa kế.
Thành phần hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất.
Căn cứ quy định tại các Điều 656, 657, 658 Bộ luật dân sự 2015; Điều 57, Điều 58 Luật Công chứng 2014; Điều 36 Nghị định 23/2015/NĐ-CP thì hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất bao gồm các giấy tờ cơ bản sau:
- Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ); hoặc sơ đồ thửa đất; bản đồ địa chính…
- Giấy tờ chứng minh sự kiện chết của người để lại di sản: Giấy chứng tử; trích lục khai tử; xác nhận phần mộ;…
- Giấy tờ nhân thân của người yêu cầu chia thừa kế quyền sử dụng đất: CMND/CCCD/Hộ chiếu…
- Bản sao di chúc (trường hợp người chết có để lại di chúc)
- Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản. Gồm: Giấy chứng nhận kết hôn; giấy khai sinh; xác nhận thông tin về cư trú;…
- Dự thảo văn bản khai nhận hoặc văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế (nếu có)
- Giấy tờ chứng minh có người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc (nếu có);
- Các giấy tờ khác chứng minh tài sản chung/riêng như: Thỏa thuận tài sản chung/riêng; văn bản tặng cho tài sản; bản án ly hôn chia tài sản chung;…
Ngoài những giấy tờ nêu trên, trường hợp các đồng thừa kế thống nhất phân chia di sản thì sẽ có thêm phiếu yêu cầu công chứng theo mẫu. Trường hợp có một người không đồng ý việc chia thừa kế phải có đơn khởi kiện (Mẫu 23-DS) kèm theo.
Hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất thiếu giải quyết thế nào?
Câu hỏi pháp lý:
Chào Trung tâm di chúc. Gia đình tôi đang gặp vấn đề như sau:
Ông bà tôi mất năm 2009 do bệnh nặng. Ông bà sinh được 5 người con gồm có 4 bác và bố tôi. Khi còn sống, ông bà có tạo lập được tài sản chung là thửa đất 150 m2. Do không để lại di chúc nên hiện nay, việc làm thừa kế quyền sử dụng đất thửa đất nêu trên đang có sự không thống nhất. Mọi người thì thống nhất bán một phần thửa đất trên đi. Một phần giữ lại để làm nơi thờ cúng ông bà. Bác cả tôi lại muốn chiếm toàn bộ thửa đất với lí do là ông bà ở với bác từ trước đến giờ.
Việc không thống nhất được phương án trên dẫn đến bác cả tôi cầm hết toàn bộ giấy tờ của ông bà. Bao gồm cả giấy tờ chứng tử và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông bà. Nay hai bác và bố tôi muốn làm hồ sơ thừa kế quyền sử dụng thửa đất trên thì phải giải quyết thế nào? Mong Trung tâm di chúc hỗ trợ giải đáp giúp gia đình.
Trung tâm di chúc giải đáp:
Chào bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi vướng mắc đến Trung tâm di chúc để được hỗ trợ.
Như đã liệt kê ở trên, hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất cần chuẩn bị được cơ bản những giấy tờ trên. Hiện tại bác cả của bạn đang giữ giấy chứng tử của ông bà, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trường hợp không thể thỏa thuận được, hai bác còn lại và bố bạn cần tiến hành khởi kiện yêu cầu Tòa án phân chia di sản thừa kế. Hồ sơ thừa kế đang thiếu thì gia đình phải xin trích lục, trích sao tại cơ quan có thẩm quyền.
Không phải trường hợp nào, hồ sơ thừa kế cũng được đầy đủ. Việc thu thập các giấy tờ để hoàn thiện hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất cũng không hề đơn giản. Trường hợp gặp khó khăn trong việc làm hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất, bạn có thể ủy quyền cho luật sư để được hỗ trợ. Với những kỹ năng chuyên môn và kinh nghiệm làm việc lâu năm, luật sư sẽ hỗ trợ bạn trong việc thu thập, chuẩn bị giấy tờ để hoàn thiện hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất.
Liên hệ với Luật sư để được tư vấn cũng như hỗ trợ thu thập giấy tờ theo Hotline: 0963.673.969 (Zalo).
Thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất.
Tương ứng với mỗi trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất khác nhau thì thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ cũng khác nhau.
Nếu là thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật mà những người thừa kế tự thỏa thuận với nhau về việc phân chia, hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất sẽ do tổ chức hành nghề công chứng tiếp nhận theo quy định tại Điều 57 và Điều 58 Luật Công chứng 2014.
Nếu là trường hợp khởi kiện chia thừa kế, thẩm quyền tiếp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thuộc về Tòa án. Căn cứ theo Điều 35 và Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự 2015, thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất là Tòa án nơi bị đơn cư trú.
Bạn đang thực hiện thủ tục thừa kế quyền sử dụng đất nhưng chưa biết nộp hồ sơ ở đâu, có thể liên hệ với Luật sư của Trung tâm di chúc theo Hotline: 0963.673.969 (Zalo).
Thủ tục thừa kế quyền sử dụng đất.
Khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản thừa kế.
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ.
Những người thừa kế quyền sử dụng đất chuẩn bị đầy đủ hồ sơ thừa kế. Danh mục các giấy tờ tài liệu trong hồ sơ đã được liệt kê ở mục Thành phần hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất nêu trên.
Việc chuẩn bị hồ sơ thừa kế quyền sử dụng đất là bước quan trọng. Bởi đây là tiền đề tiến hành các bước tiếp theo trong thủ tục khai nhận thừa kế quyền sử dụng đất. Nếu như chuẩn bị hồ sơ thiếu, sai sót sẽ dẫn đến việc khai nhận bị chậm trễ, ảnh hưởng quyền lợi của những người thừa kế.
Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, người yêu cầu nộp hồ sơ tại trụ sở tổ chức hành nghề công chứng. Công chứng viên sẽ tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ khai nhận thừa kế quyền sử dụng đất theo trình tự quy định.
Nếu hồ sơ thông qua bộ phận tiếp nhận hồ sơ thì bộ phận tiếp nhận sẽ chuyển hồ sơ cho Công chứng viên kiểm tra.
Nếu hồ sơ do Công chứng viên trực tiếp tiếp nhận, Công chứng viên sẽ thực hiện kiểm tra giấy tờ và tiến hành các công việc sau:
- Thụ lý hồ sơ và ghi vào sổ công chứng nếu hồ sơ đầy đủ, phù hợp với quy định của pháp luật;
- Ghi phiếu hướng dẫn và yêu cầu bổ sung nếu hồ sơ chưa đầy đủ. Phiếu hướng dẫn ghi cụ thể các giấy tờ cần bổ sung, ngày, tháng, năm hướng dẫn và họ tên Công chứng viên tiếp nhận hồ sơ.
- Từ chối công chứng và giải thích lý do từ chối nếu hồ sơ chưa rõ hoặc có căn cứ cho rằng việc để lại di sản và hưởng di sản không đúng pháp luật.
Bước 3: Niêm yết việc thụ lý văn bản khai nhận thừa kế quyền sử dụng đất.
Việc niêm yết thụ lý văn bản khai nhận thừa kế quyền sử dụng đất được thực hiện theo Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP.
Bước 4: Ký nhận công chứng và trả kết quả.
Sau 15 ngày niêm yết, nếu không có khiếu nại, tố cáo thì tổ chức hành nghề công chứng tiến hành trả kết quả.
Văn bản khai nhận thừa kế quyền sử dụng đất sau khi được công chứng sẽ là căn cứ để những người thừa kế thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình đối với tài sản.
Khởi kiện chia thừa kế quyền sử dụng đất.
Trường hợp những người thừa kế không thể tự thỏa thuận với nhau thì khởi kiện tại Tòa án là phương án tối ưu nhất. Khi đó, các bên có thể dựa vào Bản án của Tòa án để phân chia di sản thừa kế một cách hợp lý và đúng quy định.
Thủ tục chia tài sản thừa kế có người không đồng ý tại Tòa án được thực hiện như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ.
Căn cứ khoản 5 Điều 189 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS 2015) quy định như sau:
Kèm theo đơn khởi kiện tài liệu, chứng cứ chứng minh, quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Trường hợp vì lý do khách quan mà người khởi kiện không thể nộp đầy đủ tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện thì họ phải nộp tài liệu, chứng cứ để chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Người khởi kiện bổ sung hoặc giao nộp bổ sung tài liệu, chứng cứ khác theo yêu cầu của Tòa án trong quá trình giải quyết vụ án.
Theo đó, khi muốn khởi kiện vụ án dân sự, người khởi kiện cần cung cấp cho Tòa án tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu của mình. Đối với khởi kiện tranh chấp tài sản thừa kế cũng vậy. Hồ sơ kèm theo đơn khởi kiện bạn có thể tham khảo tại mục trên Trung tâm di chúc đã phân tích.
Bước 2: Nộp hồ sơ.
Hồ sơ chuẩn bị đầy đủ, người khởi kiện sẽ nộp hồ sơ đến Tòa án. Người khởi kiện có thể lựa chọn một trong các cách nộp hồ sơ sau:
- Tới bộ phận tiếp nhận đơn của Tòa án để nộp trực tiếp.
- Gửi hồ sơ theo đường dịch vụ bưu chính đến Tòa án (gửi qua bưu điện).
- Gửi hồ sơ bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
Bước 3: Xem xét hồ sơ và thụ lý vụ án.
Tòa án sẽ tiến hành xem xét hồ sơ sau khi tiếp nhận hồ sơ khởi kiện. Nếu hồ sơ đầy đủ, đúng thẩm quyền thì Tòa án sẽ tiến hành thụ lý vụ án. Trường hợp hồ sơ còn thiếu hoặc không đúng thẩm quyền, Tòa án sẽ thông báo cho người khởi kiện được biết.
Căn cứ theo Điều 191 BLTTDS 2015, thời gian Tòa án xem xét đơn khởi kiện là 08 ngày làm việc. Sau thời gian này, Tòa án sẽ ra một trong các quyết định sau:
- Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;
- Ra thông báo nộp tạm ứng án phí để tiến hành thụ lý vụ án;
- Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền. Sau đó, thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;
- Trả lại đơn khởi kiện trong trường hợp vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Bước 4: Tòa án tiến hành giải quyết hồ sơ khởi kiện.
Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, Tòa án sẽ tiến hành các công việc để chuẩn bị đưa vụ án ra xét xử. Bao gồm triệu tập đương sự lấy lời khai, hòa giải, công khai tài liệu chứng cứ. Trường hợp cần thiết, Tòa án sẽ thẩm định, định giá tài sản.
Thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm đối với vụ án tranh chấp thừa kế đất đai là 04 tháng. Với những vụ án có tính chất phức tạp thì có thể gia hạn thêm 02 tháng. Trên thực tế, thời gian này có thể sẽ bị kéo dài thêm bởi nhiều lý do. Khi đương sự có yêu cầu độc lập, bị đơn có yêu cầu phản tố. Hoặc vụ án cần xác minh, định giá, thẩm định.
Liên hệ để được hỗ trợ thủ tục thừa kế quyền sử dụng đất theo số điện thoại: 0963.673.969 (Zalo)
Luật sư tư vấn, hỗ trợ thủ tục thừa kế đất đai.
Trung tâm di chúc Việt Nam là đơn vị trực thuộc Luật Hùng Bách. Chúng tôi, chuyên về nhiều lĩnh vực pháp lý bao gồm cả thừa kế. Các Luật sư tại Luật Hùng Bách có kinh nghiệm trong việc tư vấn và giải quyết các vấn đề liên quan đến thừa kế tài sản, di chúc, phân chia di sản thừa kế và các tranh chấp thừa kế.
Các dịch vụ cung cấp:
- Tư vấn về quyền thừa kế đất đai theo di chúc và thừa kế theo quy định của pháp luật.
- Tư vấn về các điều kiện cần thiết để được hưởng thừa kế tài sản là đất đai.
- Hỗ trợ về các thủ tục liên quan đến việc thừa kế đất đai, bao gồm: khai nhận di sản thừa kế đất đai, tặng cho nhà đất là di sản thừa kế, và các thủ tục khác.
- Hướng dẫn và trợ giúp trong các thủ tục hành chính liên quan đến việc đăng ký thừa kế quyền sử dụng đất, bao gồm các bước công chứng, chứng thực, khai nhận di sản…
- Tư vấn về các quy định liên quan đến quản lý, phân chia và thanh toán di sản thừa kế liên quan đến quyền sử dụng đất đai.
- Cung cấp tư vấn pháp luật về các thủ tục khởi kiện phân chia di sản thừa kế bao gồm đất đai và nhà cửa.
- Nhận ủy quyền để thu thập hồ sơ liên quan đến việc chia thừa kế đất đai.
- Tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng trong các vụ án tranh chấp thừa kế đất đai tại Tòa án.
Liên hệ Luật sư thừa kế đất đai.
Để giải đáp các thắc mắc liên quan, vui lòng liên hệ với chúng tôi theo các phương thức sau:
- Làm việc trực tiếp tại trụ sở, chi nhánh của chúng tôi tại: Hà Nội, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Điện thoại: 0963.673.969 (Zalo)
- Email : Trungtamdichuc@gmail.com
- Website: Trung tâm di chúc Việt Nam – Luật Hùng Bách
- Fanpage: Trung tâm di chúc Việt Nam
Trân trọng!
