THỦ TỤC BÁC BỎ QUYỀN THỪA KẾ

Thừa kế và những vấn đề xoay quanh thủ tục thừa kế luôn là nội dung pháp lý được nhiều khách hàng quan tâm. Để quyền và lợi ích của mình được đảm bảo, khách hàng thường tìm đến luật sư để tư vấn về những vấn đề mình đang vướng mắc. Đặc biệt, gần đây Trung tâm di chúc Việt Nam nhận được khá nhiều câu hỏi liên quan đến một quy định mà trước nay không mấy khách hàng để ý đến. Đó là những quy định xoay quanh thủ tục bác bỏ quyền thừa kế. Vậy bác bỏ quyền thừa kế là gì? Những trường hợp nào được quyền bác bỏ quyền thừa kế? Thủ tục bác bỏ quyền thừa kế được thực hiện như thế nào?….

Những câu hỏi trên sẽ được Trung tâm di chúc giải đáp qua bài viết “Thủ tục bác bỏ quyền thừa kế”. Mời quý bạn đọc cùng tham khảo. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ hotline  0963.673.969 (Zalo) để được hỗ trợ.

Bác bỏ quyền thừa kế là gì?

Bác bỏ là việc không được công nhận, từ chối, không chấp nhận về một sự việc, một quan điểm nào đó.

Bác bỏ quyền thừa kế là việc một người không được công nhận quyền thừa kế của mình. Pháp luật Việt Nam luôn hướng tới quyền lợi của những người thừa kế nhưng cũng đồng thời răn đe những hành vi vi phạm pháp luật xâm phạm đến quyền lợi của những người khác.

Bộ luật dân sự năm 2015 có quy định rõ về những người không được hưởng thừa kế tại Điều 621. Vì vậy, khi nhận thấy người thừa kế có những hành vi vi phạm tương ứng với các trường hợp được quy định tại điều trên, có thể làm đơn khởi kiện yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế của người đó.

Ví dụ: Anh Nguyễn Văn A có tiền án về tội “Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe cho người khác”. Nạn nhân trong vụ án đó chính là mẹ ruột của A. Mẹ A có 5 người con, A là con út trong nhà nhưng do bất đồng quan điểm nên gây ra hành vi vi phạm pháp luật cho mẹ. Nay mẹ A mất không để lại di chúc. Những người thừa kế còn lại có thể yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế của A. 

Những trường hợp bác bỏ quyền thừa kế.

Để yêu cầu Tòa án bác bỏ quyền thừa kế, người bị bác bỏ quyền phải thuộc một trong các trường hợp dưới đây:

Gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất, tinh thần người để lại di sản.

Người thừa kế sẽ bị bác bỏ quyền thừa kế khi đã bị kết án bởi những hành vi sau:

• Cố ý xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của người để lại di sản;
• Ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản;
• Xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người để lại di sản.

Những hành vi trên của người thừa kế không chỉ vi phạm quy định của pháp luật mà còn vi phạm cả về đạo đức. Việc pháp luật quy định bác bỏ quyền thừa kế trong trường hợp này là hợp tình, hợp lý.

Vi phạm nghiệm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản.

Tình huống tư vấn.

Chào Trung tâm di chúc, tôi cần luật sư tư vấn vấn đề liên quan đến thừa kế sau:

Ông Nội tôi vừa mất cách đây 1 tháng; ông có 3 người con, 2 trai 1 gái. Lúc sinh thời, ông có tạo dựng được 5 thửa đất và 10 cây vàng. Hiện thửa đất đang do bố tôi quản lý. Ông tôi trước khi qua đời có bị bệnh nặng, khả năng lây nhiễm cao đối với người xung quanh. Vì sợ lây nhiễm bệnh bác cả tôi đã hắt hủi, đuổi ông ra căn chòi nhỏ ở cuối vườn để ông tự chữa bệnh. Gia đình tôi và gia đình cô út ở xa không biết việc làm này của bác cả tôi. Bố tôi và cô út vẫn đều đặn gửi tiền về nhà Bác cả chăm sóc ông. Việc ông bị bệnh cũng được Bác cả giấu không cho chúng tôi biết.

Mãi một năm sau khi về thăm ông mới phát hiện và đón ông về chăm sóc. Vì bệnh đã nặng nên ông đã mất sau nửa năm. Khi ông mất không để lại di chúc, bác cả tôi yêu cầu chia di sản thừa kế của ông nhưng gia đình tôi không đồng ý. Luật sư cho tôi hỏi trường hợp này bác cả tôi có được quyền nhận thừa kế hay không?

Trung tâm di chúc hỗ trợ giải đáp.

Chào bạn, đối với trường hợp của gia đình bạn, chúng tôi rất lấy làm tiếc. Hành vi của Bác cả bạn là không thể chấp nhận được về cả mặt đạo đức con người và cả về pháp luật.

Theo quy định tại khoản 2, điều 71 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 về nghĩa vụ và quyền chăm sóc nuôi dưỡng:

 Con có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật….

Hành vi bỏ mặc, không quan tâm đến sức khỏe, hắt hủi đuổi ông tự mình chống chọi với bệnh tật ở nơi không có điều kiện sinh hoạt tốt của bác cả bạn đã đủ căn cứ xác định hành vi trên vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản bạn nhé.

Bạn có thể yêu cầu Tòa án bác bỏ quyền thừa kế của bác cả đối với hành vi trên.

Trường hợp cần luật sư hỗ trợ trực tiếp vui lòng liên hệ qua hotline  0963.673.969 (Zalo)

Xâm phạm tính mạng người thừa kế khác để hưởng lợi.

Nhiều trường hợp, vì lòng tham của bản thân mà gây nguy hiểm đến tính mạng người thừa kế khác nhằm mục đích hưởng lợi phần di sản thừa kế của người đó. Hành vi trên không chỉ bị xử lý về hình sự mà còn gây ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, ảnh hưởng đến quyền lợi khi hưởng thừa kế.

Theo quy định tại điểm c khoản 1 điều 621 Bộ luật dân sự 2015:

c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;

Vì vậy, trong trường hợp người thừa kế vi phạm quy định trên sẽ bị tước bỏ quyền thừa kế của mình.

Thực hiện hành vi gian dối can thiệp vào di chúc nhằm hưởng lợi.

Tình huống tư vấn.

Chào Trung tâm di chúc, gia đình tôi đang cần tư vấn về việc di chúc của bố tôi bị chỉnh sửa. Cụ thể vụ việc như sau: Bố tôi mất đầu năm 2024, trước khi mất bố có công bố di chúc 1 lần cho gia đình biết nguyện vọng của mình. Khi bố mất do tang gia bối rối, gia đình tôi không ai để ý đến di chúc đó. Mãi đến tháng 10/2024 gia đình mới họp bàn để làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế. Khi em trai tôi mang di chúc ra để cả nhà họp bàn thì phát hiện di chúc bị thay đổi nội dung. Từ ban đầu phân chia đầy đủ cho các thành viên, nay bị gạch xóa và nội dung chuyển thành để lại toàn bộ di sản thừa kế cho e trai tôi.

Hiện nay, gia đình tôi đang rất bức xúc, nghi ngờ e trai tôi tự ý thay đổi nội dung. Đối với trường hợp này, gia đình tôi cần làm gì để bảo vệ quyền lợi cho các đồng thừa kế thưa luật sư. Mong luật sư tư vấn hỗ trợ.

Trung tâm di chúc giải đáp.

Chào bạn, đối với trường hợp của bạn sẽ cần làm rõ những vấn đề sau:

Thứ nhất, cần xác minh di chúc mà em trai cung cấp có hợp pháp hay không. Di chúc đó là sự thay đổi nguyện vọng của bố bạn hay do có người đã cố tình làm sai lệch ý chí, nguyện vọng của bố bạn.

Thứ hai, trường hợp xác minh nếu di chúc này có dấu hiệu của việc sửa chữa, thay đổi nội dung làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đồng thừa kế khác, bạn có thể yêu cầu Tòa án bác bỏ quyền thừa kế của người em này.

Những hành vi gian dối can thiệp vào nội dung di chúc nhằm làm sai lệch ý chí của người để lại di chúc và ảnh hưởng đến quyền lợi của đồng thừa kế khác bao gồm:

• Lừa dối, cưỡng ép, ngăn cản người để lại di sản thừa kế khi họ tiến hành lập di chúc làm nội dung di chúc không đúng với ý chí, nguyện vọng của người để lại;
• Có hành vi giả mạo, sửa chữa, hủy bỏ, che giấu di chúc để hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản thừa kế.

Lưu ý: Trong trường hợp người thừa kế có một trong các hành vi trên, nhưng người để lại di sản biết và vẫn đồng ý để họ hưởng di sản theo di chúc thì quyền thừa kế sẽ không bị bác bỏ.

Thời hiệu yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế.

Thời hiệu là thời hạn theo quy định pháp luật. Khi kết thúc thời hạn đó thì phát sinh hậu quả pháp lý đối với chủ thể theo điều kiện do luật quy định.

Đối với thừa kế, pháp luật quy định rõ thời hiệu như sau:

• Di sản thừa kế là bất động sản là 30 năm kể từ ngày mở thừa kế.
• Di sản thừa kế là động sản là 10 năm kể từ ngày mở thừa kế.
• Trường hợp, có căn cứ bác bỏ quyền thừa kế của một người, người yêu cầu có thể yêu cầu Tòa án giải quyết trong thời hạn 10 năm kể từ ngày mở thừa kế.

Hết thời hạn trên, việc yêu cầu bác quyền thừa kế sẽ không được giải quyết nếu người bị yêu cầu, yêu cầu Tòa án áp dụng thời hiệu theo khoản 2, điều 623 Bộ luật dân sự 2015. Vì vậy, khi có yêu cầu liên quan đến việc bác bỏ quyền thừa kế của một người, cần lưu ý đến thời hiệu để tránh việc mất thời gian mà quyền lợi của mình không được đảm bảo.

Xem thêm: Cách áp dụng quy định về thời hiệu thừa kế.

Thủ tục bác bỏ quyền thừa kế.

Tòa án có thẩm quyền giải quyết yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế. Thủ tục bác bỏ quyền thừa kế sẽ được thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế.

• Đơn khởi kiện yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế (theo mẫu số 23-DS Danh mục ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP);
• Trích lục khai tử/ bản án, quyết định tuyên bố một người đã chết;
• Giấy tờ tùy thân của những người thừa kế: Căn cước công dân/ hộ chiếu, giấy khai sinh, đăng ký kết hôn…..
• Xác nhận thông tin về cư trú của người khởi kiện, người bị kiện;
• Giấy tờ, tài liệu liên quan đến di sản thừa kế: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ tiết kiệm, giấy tờ xe….
• Di chúc (nếu có);
• Tài liệu, chứng cứ chứng minh người bị kiện không được quyền hưởng di sản.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền.

Khởi kiện yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế là tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Sau khi chuẩn bị hồ sơ như Bước 1, người yêu cầu có thể nộp đơn bằng những cách thức sau:

• Nộp trực tiếp tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết.
• Nộp đơn qua dịch vụ bưu chính đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết.
• Nộp hồ sơ bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).

Tòa án sẽ tiếp nhận hồ sơ và tiến hành các thủ tục tại Bước 3.

Bước 3: Thụ lý hồ sơ và tiến hành giải quyết.

Tòa án tiếp nhận hồ sơ khởi kiện. Sau đó tiến hành phân công Thẩm phán xem xét đơn trong thời hạn 3 ngày làm việc.

Trong thời hạn 5 ngày làm việc, Thẩm phán được phân công ra một trong các quyết định sau:

• Yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ khởi kiện;
• Thụ lý vụ án theo đúng quy định pháp luật;
• Chuyển hồ sơ đến Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người nộp hồ sơ được biết trong trường thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;
• Trả hồ sơ nếu yêu cầu khởi kiện không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Sau khi thụ lý vụ án, Tòa án có thẩm quyền chuẩn bị xét xử trong thời hạn 4-6 tháng.

Bước 4: Ra quyết định hoặc bản án bác bỏ quyền thừa kế.

Kết thúc thời gian chuẩn bị xét xử, Tòa án ra quyết định đưa vụ án ra xét xử. Dựa vào tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, nhận thấy có căn cứ xác định người bị kiện thuộc trường hợp không được hưởng thừa kế, Tòa án có thẩm quyền giải quyết ra bản án bác bỏ quyền thừa kế theo yêu cầu của người khởi kiện.

Xem thêm: Luật sư hướng dẫn giải quyết tranh chấp thừa kế.  

Di sản đã nhận được hưởng xử lý thế nào?

Tình huống tư vấn:

Chào Luật sư, hiện nay gia đình tôi đang gặp vấn đề liên quan đến thừa kế di chúc cần được hỗ trợ. Mẹ tôi có 3 người con. Khi sinh thời mẹ ở cùng với anh cả, còn 2 anh em tôi đi làm ăn xa. Cách đây 5 năm, mẹ tôi mất, không để lại di chúc. Năm ngoái, gia đình tôi họp bàn để chia thừa kế. Sau đó, phát hiện em gái tôi đã làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế từ di chúc của mẹ. Thời điểm em gái tôi sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chúng tôi không được biết. Anh trai cả ở cùng mẹ cũng không thấy mẹ nhắc đến việc có lập di chúc.

Nghi ngờ có việc làm giả di chúc để hưởng lợi, chúng tôi đã liên hệ với ủy ban xin kiểm tra lại thì phát hiện chữ trong di chúc không phải của mẹ tôi. Nhưng giờ e tôi đã khai nhận di sản thừa kế và đang sử dụng rồi. Xin hỏi có cách nào xử lý đối với trường hợp trên không. Mong luật sư tư vấn.

Trung tâm di chúc giải đáp:

Hành vi giả mạo di chúc để hưởng toàn bộ di sản thừa kế là vi phạm pháp luật. Việc giả mạo đó dẫn đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đồng thừa kế khác bị xâm phạm nghiêm trọng. Mẹ bạn chỉ mới mất cách đây 5 năm. Do đó, thời hiệu chia thừa kế và yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế vẫn còn. Bạn có thể làm đơn yêu cầu tòa án giải quyết chia di sản thừa kế và bác bỏ quyền thừa kế của em gái bạn.

Sau khi, quyền thừa kế bị bác bỏ, em gái bạn sẽ không được hưởng di sản. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên em bạn cũng sẽ bị thu hồi.

Nếu cần tư vấn chi tiết về thủ tục khởi kiện, phương án xử lý hoặc cần luật sư tham gia hỗ trợ trực tiếp để bảo vệ quyền lợi. Hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline  0963.673.969 (Zalo)

Xem thêm: Hướng dẫn thủ tục khởi kiện chia di sản thừa kế.

Liên hệ hỗ trợ.

Chúng tôi – Trung tâm di chúc, với đội ngũ Luật sư, chuyên viên pháp lý giàu kinh nghiệm. Tự hào mang đến cho Quý khách hàng những thông tin hữu ích về pháp luật. Nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng, Trung tâm di chúc cung cấp dịch vụ liên quan đến lĩnh vực thừa kế – di chúc như:

• Tư vấn thủ tục liên quan đến lĩnh vực thừa kế – di chúc tại văn phòng hoặc qua hotline: 0963.673.969 (Zalo); 
• Hỗ trợ soạn thảo di chúc, xem xét, đánh giá di chúc đã lập;
• Hỗ trợ thủ tục khai nhận di sản thừa kế;
• Hỗ trợ giải quyết tranh chấp liên quan đến chia thừa kế;
• Dịch vụ lưu trữ di chúc;
• …..

Hiện nay Trung tâm di chúc có thể cung cấp dịch vụ trên phạm vi toàn quốc. Chúng tôi rất hân hạnh khi được phục vụ, hỗ trợ giải quyết các vấn đề pháp lý. Quý khách hàng có nhu cầu sử dụng các Dịch vụ liên hệ qua các phương thức sau:

• Làm việc trực tiếp tại trụ sở, chi nhánh của chúng tôi tại: Tp. Hà Nội, Hà Tĩnh, Tp. Đà Nẵng, Tp. Hồ Chí Minh.
• Điện thoại: 0963.673.969 (Zalo)
• Email : Trungtamdichuc@gmail.com
• Website: Trung tâm di chúc Việt Nam – Luật Hùng Bách
• Fanpage: Trung tâm di chúc Việt Nam

PTN.