Có thừa kế quyền tác giả được không?

 Câu hỏi: Xin chào Trung tâm Di chúc Việt Nam. Tôi là Chu Hoàng L, hiện đang sinh sống tại Hà Nội, là người con duy nhất trong gia đình. Bố tôi nay đã già nên có ý định lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho tôi. Bố tôi là nghệ sĩ Chu Minh V, ngày trước có tạo lập được một số tác phẩm nghệ thuật. Tôi có thắc mắc về quyền lợi của tôi đối với các tác phẩm nghệ thuật này. Vậy quyền lợi của tôi với các tác phẩm là quyền gì? Các quyền đó có giá trị ra sao? Pháp luật quy định thế nào về việc mua bán, chuyển nhượng các quyền đó?

Với vấn đề trên, Trung tâm Di chúc Việt Nam xin giải đáp các vấn đề liên quan như sau: 

Quyền tác giả là gì, quy định thế nào?

Khái quát về quyền tác giả

Quyền tác giả được định nghĩa tại khoản 2 Điều 4 Luật sở hữu trí tuệ 2022. Theo đó, quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu. Đối tượng của quyền tác giả quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật sở hữu trí tuệ 2022. Theo đó bao gồm: tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học; đối tượng liên quan như ghi âm, ghi hình,…

Như vậy, quyền đối với các tác phẩm nghệ thuật của bố anh là quyền tác giả. Quyền tác giả được sở hữu bởi người trực tiếp sáng tạo ra sản phẩm và chủ sở hữu quyền tác giả. Có thể kể đến như: tác giả; chủ thể giao nhiệm vụ sáng tác cho tác giả; người thừa kế… Quyền tác giả đối với tác phẩm bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.

Quyền nhân thân

Điều 19 Luật sở hữu trí tuệ 2022 quy định quyền nhân thân bao gồm:

• Đặt tên cho tác phẩm của mình;
• Sử dụng tên hoặc bút danh đối với tác phẩm;
• Tự thực hiện hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm;
• Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm. Có nghĩa là không để người khác sửa chữa, xuyên tạc tác phẩm của mình dưới bất kì hình thức nào.

Quyền tài sản

Các quyền tài sản được quy định tại Điều 20 Luật sở hữu trí tuệ 2022. Cụ thể:

• Làm tác phẩm phái sinh. Tức là quyền cho phép thể hiện tác phẩm gốc bằng những hình thức khác như: chuyển thể, dùng ngôn ngữ khác;
• Biểu diễn tác phẩm trước công chúng;
• Sao chép tác phẩm;
• Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm;
• Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác;
• Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.

Có thể thừa kế quyền tác giả như tài sản khác được không?

Thừa kế là việc nhận thừa hưởng di sản của người đã mất. Căn cứ Điều 612 BLDS 2015 quy định di sản bao gồm toàn bộ tài sản thuộc sở hữu của người chết. Pháp luật dân sự quy định tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản. Quyền tác giả bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản, cũng được xác định là tài sản của người chết. Do đó khi tác giả mất đi thì quyền tác giả cũng là di sản thừa kế.

Như vậy, người thừa kế có thể thừa kế quyền tác giả . Tuy nhiên, việc thừa kế quyền tác giả không như đối với các tài sản khác. Do anh không thể thừa kế toàn bộ quyền tác giả. Theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ 2022, người thừa kế chỉ được sở hữu một phần quyền tác giả. Theo đó, anh được sở hữu toàn bộ quyền tài sản như phân phối tác phẩm, cho thuê tác phẩm,… Đối với phần quyền nhân thân, anh chỉ có quyền công bố tác phẩm của bố anh. Với những quyền khác như đặt tên, sử dụng tên của mình cho tác phẩm, đây là quyền gắn với cá nhân bố anh thì không thể chuyển giao. Quy định này nhằm đảm bảo quyền của người trực tiếp sáng tạo gắn liền với tác phẩm.

Khách hàng có nhu cầu vui lòng liên hệ số 0963.673.969 (Zalo) để được Luật sư tư vấn, hỗ trợ giải quyết các vấn đề liên quan đến Thừa kế, Di chúc.

Làm sao để đánh giá giá trị của một quyền tác giả?

Quyền tác giả là một loại tài sản có giá trị lớn về nhiều mặt. Tuy nhiên do không phải là một loại tài sản hữu hình nên việc xác định giá trị của quyền tác giả không giống như định giá đối với các tài sản thông thường. Giá trị của quyền tác giả được thể hiện qua một số yếu tố sau:

Về giá trị kinh tế:

Quyền tác giả có thể trở thành thu nhập cho chủ sở hữu. Theo đó:

• Chủ sở hữu có thể mua bán, chuyển nhượng tác phẩm; cấp phép sử dụng cho người khác; thu phí bản quyền;… Giá trị của quyền tác giả sẽ dựa trên cơ sở tự nguyện của các bên tham gia giao dịch. Đối với các tác phẩm nghệ thuật thì chủ yếu phụ thuộc vào ý chí chủ quan của bên nhận quyền. Ngoài ra, yếu tố về công sức, vật liệu,… cũng ảnh hưởng không nhỏ đến giá trị của tác phẩm.
• Chủ sở hữu có thể sử dụng quyền tác giả của mình để tạo ra giá trị gia tăng. Ví dụ như: trưng bày tại các triển lãm, bảo tàng; xuất bản hàng loạt;…

Anh có thể tham khảo để đánh giá giá trị quyền tác giả đối với tác phẩm nghệ thuật của bố mình. Với tư cách là người thừa kế, anh có thể tự mình thực hiện những hoạt động trên hoặc kêu gọi người khác đầu tư.

Về giá trị văn hoá, xã hội:

Các tác phẩm nghệ thuật thường có nhiều ý kiến đánh giá khác nhau. Giá trị của quyền tác giả cũng theo đó mà biến động. Theo đó, quyền tác giả có thể định giá dựa trên một số yếu tố sau:

• Yếu tố liên quan đến việc bảo tồn, phát triển văn hoá. Thực tế có các tác phẩm thể hiện truyền thống, di sản dân tộc. Hay các tác phẩm phát triển từ yếu tố đó và làm phong phú hơn đời sống văn hoá, tinh thần. Những tác phẩm như vậy thường được nhận định là có giá trị cao. Theo đó quyền tác giả cũng được định giá tương ứng.
• Yếu tố sáng tạo, thương mại, phổ biến. Có rất nhiều cách để đánh giá giá trị của một tác phẩm nghệ thuật. Tuy nhiên, những yếu tố về sáng tạo, thương mại, phổ biến luôn là cách đơn giản nhất để xác định. Một tác phẩm có đầy đủ tính độc nhất, tạo ra doanh thu lớn và tiếp cận được nhiều người sẽ kéo giá trị quyền tác giá lên cao hơn.
• Yếu tố về tính pháp lý: tác phẩm được đăng ký bảo hộ quyền tác giả hợp pháp, có thời hạn bảo hộ dài thì quyền tác giả đã được bảo hộ sẽ có giá trị cao hơn.

Như vậy, anh có thể tham khảo các những nội dung trên để có thể đánh giá tương đối giá trị quyền tác giả. Tuy nhiên để có giá trị chính xác hơn thì anh có thể đề nghị định giá quyền tác giả. Việc định giá sẽ căn cứ theo các phương pháp tiếp cận được quy định tại Thông tư 37/2024/TT-BTC.

Ai có quyền hưởng thừa kế quyền tài sản?

Như nội dung đã trình bày, quyền tác giả cũng là di sản của người chết và có thể thừa kế. Do đó việc thừa kế cũng phải tuân theo pháp luật dân sự. Nội dung này cũng được quy định tại Điều 40 Luật sở hữu trí tuệ 2022.

“Điều 40. Chủ sở hữu quyền tác giả là người thừa kế

Tổ chức, cá nhân được thừa kế quyền tác giả theo quy định của pháp luật về thừa kế là chủ sở hữu các quyền quy định tại Điều 20 và khoản 3 Điều 19 của Luật này”.

Như vậy, những người được thừa kế quyền tài sản trước tiên được căn cứ vào di chúc của người chết để xác định những người được chỉ định thừa kế. Trường hợp bố anh không có di chúc thì sẽ phân chia theo pháp luật. Theo đó việc thừa kế quyền tài sản sẽ theo thứ tự ưu tiên từ hàng thừa kế thứ nhất. Do đó, anh có quyền hưởng thừa kế quyền tài sản đối với các tác phẩm nghệ thuật của bố anh. Ngoài ra, những người thừa kế tại hàng thừa kế thứ nhất, bao gồm: mẹ anh; anh chị em của anh; ông bà nội; bố mẹ nuôi hoặc con nuôi của bố anh(nếu có).

Khách hàng có nhu cầu vui lòng liên hệ số 0963.673.969 (Zalo) để được Luật sư tư vấn, hỗ trợ giải quyết các vấn đề liên quan đến Thừa kế, Di chúc.

Chuyển nhượng quyền đối với tác phẩm sau khi thừa kế được không?

Với tư cách là người thừa kế quyền tài sản đối với tác phẩm của bố anh, anh hoàn toàn có thể chuyển nhượng quyền đối với tác phẩm sau khi thừa kế. Tuy nhiên, việc chuyển nhượng quyền đối với tác phẩm cũng có những quy định và giới hạn nhất định. Theo Điều 45 Luật sở hữu trí tuệ 2022, anh cần lưu ý những vấn đề sau:

Thứ nhất, anh có thể chuyển nhượng các quyền quy định tại tại khoản 3 Điều 19, Điều 20, khoản 3 Điều 29, Điều 30 và Điều 31 Luật sở hữu trí tuệ 2022. Có thể kể đến như: quyền sao chép, quyền phân phối, quyền phát hành,….

Thứ hai, quyền nhân thân đối với quyền tác giả là không thể nhận thừa kế, trừ quyền công bố tác phẩm. Theo đó anh chỉ được chuyển nhượng nhượng quyền nhân thân là công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm.

Thứ ba, về điều kiện để chuyển nhượng quyền tác giả. Trước tiên là quyền tác giả vẫn phải trong thời hạn bảo hộ thì mới được chuyển nhượng. Khi chuyển nhượng bắt buộc phải lập thành văn bản thể hiện ý chí tự nguyện của các bên tham gia. Ngoài ra cần đảm bảo các điều khoản cơ bản như: thông tin các bên; căn cứ chuyển nhượng; giá trị;…

Toàn bộ những nội dung trên là trả lời của Trung tâm di chúc Việt Nam đối với trường hợp của anh. Trường hợp anh có nhu cầu vui lòng liên hệ số 0963.673.969 (Zalo) để được Luật sư tư vấn, hỗ trợ giải quyết các vấn đề liên quan đến Thừa kế, Di chúc.

Trung tâm di chúc Việt Nam

Luật sư tư vấn thừa kế.

Trung tâm di chúc Việt Nam là đơn vị trực thuộc Công ty Luật TNHH Luật Hùng Bách – Tổ chức hành nghề Luật sư uy tín, chuyên nghiệp hàng đầu tại Việt Nam. Trung tâm di chúc Việt Nam được thành lập với sứ mệnh hỗ trợ người dân trong lĩnh vực liên quan đến Thừa kế – Di chúc như sau:

• Tư vấn pháp luật thừa kế tài sản;
• Tư vấn, hỗ trợ soạn thảo di chúc;
• Lưu trữ, công bố di chúc;
• Thẩm định, kiểm tra di chúc đã lập;
• Hỗ trợ khai nhận di sản thừa kế;
• Giải quyết các tranh chấp thừa kế đất đai;
• Giải quyết tranh chấp liên quan đến di chúc, thừa kế.

Với đội ngũ Luật sư, chuyên viên pháp lý có chuyên môn sâu, nhiều kinh nghiệm. Chúng tôi tự tin có thể giải đáp các thắc mắc, vấn đề của khách hàng. Khách hàng sẽ được bảo đảm tối đa quyền và lợi ích hợp pháp khi sử dụng dịch vụ Luật sư của Trung tâm di chúc. 

Liên hệ Luật sư

Hiện nay Trung tâm di chúc có thể cung cấp dịch vụ trên phạm vi toàn quốc. Chúng tôi rất hân hạnh khi được phục vụ, hỗ trợ giải quyết các vấn đề pháp lý cho khách hàng. Quý khách hàng có nhu cầu sử dụng các Dịch vụ của Trung tâm hoặc cần hỗ trợ pháp lý vui lòng liên hệ qua một trong các phương thức sau:

• Làm việc trực tiếp tại trụ sở, chi nhánh của chúng tôi tại: Hà Nội, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh.
• Điện thoại: 0963.673.969 (Zalo)
• Email : Trungtamdichuc@gmail.com
• Website: trungtamdichuc.com – luathungbach.vn
• Fanpage: Trung tâm di chúc Việt Nam