Bên cạnh yêu cầu phân chia di sản thừa kế thì chủ đề hạn chế phân chia di sản cũng nhận được không ít sự quan tâm từ các bạn đọc. Các thắc mắc của các bạn có thể kể đến như: Hạn chế phân chia di sản là gì? Hạn chế phân chia di sản được thực hiện khi nào? Cần làm thủ tục gì để yêu cầu hạn chế phân chia di sản? Thời gian hạn chế phân chia di sản thừa kế… Bài viết dưới đây, Trung tâm Di chúc Việt Nam sẽ làm rõ các vấn đề trên. Trường hợp bạn đọc cần tư vấn, hỗ trợ có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua hotline 0963.673.969 (Zalo).
MỤC LỤC
Hạn chế phân chia di sản là gì?
Di sản thừa kế là gì?
Khái niệm về di sản thừa kế chưa được ghi nhận trong bất kỳ văn bản pháp luật nào. Tuy nhiên, tại Điều 612 Bộ luật Dân sự năm 2015 có quy định:
Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.
Bên cạnh việc nhận di sản, người thừa kế có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ tài sản do người để lại di sản để lại. Trường hợp này không phát sinh tư cách chủ thể mới thực hiện nghĩa vụ tài sản. Mà người thừa kế chỉ thay người đã mất thực hiện các hiện nghĩa vụ bằng tài sản của người đã mất để lại.
Trách nhiệm này được quy định rõ tại Điều 615 Bộ luật Dân sự năm 2015. Cụ thể, sau khi thanh toán nghĩa vụ tài sản và các chi phí khác liên quan đến di sản. Nếu di sản không còn thì khi đó không còn di sản để chia thừa kế. Và như vậy không có trường hợp được nhận di sản thừa kế. Nếu di sản còn để chia cho người có quyền hưởng di sản thì phần di sản còn lại này được coi là di sản thừa kế.
Như vậy, có thể hiểu, di sản thừa kế là toàn bộ tài sản thuộc quyền sở hữu của người chết sau khi đã thanh toán toàn bộ nghĩa vụ tài sản của người đó. Tài sản này sẽ được chuyển sang cho những người thừa kế của người đã mất.
Phân chia di sản thừa kế là gì?
Giống với khái niệm về di sản thừa kế, cho đến nay, chưa văn bản pháp luật nào đưa ra khái niệm về phân chia di sản thừa kế. Thuật ngữ “phân chia” là động từ, chỉ hoạt động nhằm chia tách sự vật hay sự việc nào đó. Kết hợp với khái niệm di sản thừa kế đã phân tích ở mục trên có thể hiểu về phân chia di sản thừa kế như sau:
Phân chia di sản thừa kế là hoạt động nhằm xác lập, chia quyền sở hữu, sử dụng tài sản của người đã mất cho những người có quyền hưởng thừa kế. Hoạt động phân chia di sản thừa kế có thể do những người được hưởng thừa kế thỏa thuận thực hiện. Trường hợp các bên không thỏa thuận phân chia di sản thừa kế được thì một trong những đồng thừa kế có thể khởi kiện yêu cầu phân chia di sản thừa kế cho Tòa án.
Hạn chế phân chia di sản là gì?
Hạn chế phân chia di sản là hạn chế thời gian diễn ra hoạt động phân chia di sản thừa kế. Thông thường sau khi mở thừa kế, người thừa kế có quyền mang di sản ra phân chia bất cứ lúc nào. Tuy nhiên nếu trong di chúc người lập di chúc có giới hạn về thời gian phân chia di sản thì người thừa kế và các bên liên quan buộc phải tôn trọng ý chí của người lập di chúc. Hết thời hạn mà người lập di chúc đã ghi trong di chúc thì người thừa kế mới được phân chia di sản thừa kế.
Bên cạnh đó, cũng có trường hợp hạn chế chia di sản thừa kế nếu những người thừa kế thỏa thuận, xác định một thời hạn cụ thể diễn ra việc phân chia di sản thừa kế.
Ngoài ra, phân chia di sản còn bị hạn chế trong trường hợp nếu việc phân chia di sản đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của bên vợ hoặc chồng còn sống và gia đình.
Hạn chế phân chia di sản được thực hiện khi nào?
Tình huống
Cháu xin chào Trung tâm Di chúc Việt Nam, cháu là Nguyễn Ngọc N, học sinh lớp 12A Trường THPT Phan Bội Châu. Năm 2023, bố cháu mất và không để lại di chúc. Những người được quyền thừa kế của bố là bà nội, mẹ cháu và cháu. Nay bà nội muốn chia di sản thừa kế là căn nhà cho 2 mẹ con cháu ở trên phố Hai Bà Trưng là tài sản bố cháu đã được ông nội tặng cho riêng trước khi ông mất.
Tuy nhiên, đây là chỗ ở duy nhất của hai mẹ con, ngoài ra cũng là nơi mẹ mở quán ăn và là nguồn thu nhập chính của gia đình. Do đó nếu phân chia căn nhà này thì mẹ con cháu sẽ mất đi chỗ ở và không có việc làm. Qua tìm hiểu cháu được biết có quy định hạn chế phân chia di sản thừa kế. Nay cháu muốn hỏi hạn chế phân chia di sản được thực hiện khi nào? Rất mong được giải đáp.
Trung tâm tư vấn
Trước tiên, xin cảm ơn bạn N đã gửi câu hỏi đến Trung tâm, về câu hỏi này chúng tôi xin giải đáp như sau:
Căn cứ theo quy định tại Điều 661 Bộ luật Dân sự năm 2015, thì việc hạn chế phân di sản thừa kế được xác định dựa trên ba cơ sở:
- Thứ nhất, hạn chế theo ý chí của người để lại di sản thông qua di chúc. Người lập di chúc định đoạt về thời gian cụ thể tiến hành việc chia di sản. Cụ thể, trong nội dung của di chúc, người lập sẽ giới hạn về khoảng thời gian phân chia di sản kể từ thời điểm họ chết.
- Thứ hai, hạn chế do những người thừa kế thỏa thuận. Lúc này, những người được hưởng di sản sẽ tiến hành họp bàn và cùng thống nhất về thời gian phân chia.
- Thứ ba, Tòa án ra quyết định về việc hạn chế phân chia di sản. Khi người thừa kế chứng minh được việc phân chia gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của họ có thể yêu cầu Tòa án hạn chế phân chia di sản.
- Lưu ý: Trong thời gian hạn chế phân chia di sản, người thừa kế vẫn có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần di sản mà những người thừa kế được hưởng, nhưng không có quyền yêu cầu chia di sản.
Như vậy, hạn chế phân chia di sản thừa kế được thực hiện khi người để lại di sản thể hiện trong nội dung di chúc, khi những người thừa kế có thỏa thuận với nhau, hoặc khi có phán quyết của Tòa án.
Liên hệ tư vấn, hỗ trợ hạn chế phân chia di sản qua Hotline: 0963.673.969(Zalo).
Thời gian hạn chế phân chia di sản thừa kế.
Tình huống
Xin kính chào Trung tâm Di chúc Việt Nam, tôi tên là Trần Mạnh T. Sau khi kết hôn bố mẹ tôi có để dành được 1 khoản tiền và mở một xưởng gỗ nhỏ. Đây cũng là nguồn thu nhập chính của gia đình tôi. Bố mẹ tôi sinh được 3 người con trai. Hai anh tôi khi trưởng thành lựa chọn làm công việc khác. Chỉ có tôi là chọn nối nghiệp gia đình. Năm 2023, bố tôi qua đời.
Trước khi mất có để lại di chúc để lại phần quyền trong nhà xưởng của bố cho 3 anh em. Nay 2 anh tôi muốn chia di sản thừa kế và có ý kiến để tôi giữ nhà xưởng. Tôi có trách nhiệm gửi lại phần tiền tương ứng mà 2 anh được hưởng. Nếu không thì bán nhà xưởng đi lấy tiền chia phần cho các anh.
Tuy nhiên nay việc làm ăn của xưởng đang gặp khó khăn. Tôi không có đủ khả năng để thanh toán cho 2 anh. Nếu bán đi xưởng đi thì tôi sẽ không có công việc để làm. Bên cạnh đó hiện nay mẹ tôi đã già yếu và đang sống cùng với gia đình tôi. Tôi được biết có quy định về việc hạn chế phân chia di sản thừa kế. Do đó tôi muốn hỏi thời gian hạn chế phân chia di sản thừa kế là bao lâu? Rất mong được giải đáp.
Trung tâm tư vấn
Trước tiên, xin cảm ơn bạn T đã gửi câu hỏi đến Trung tâm, về câu hỏi này chúng tôi xin giải đáp như sau:
Thời gian hạn chế phân chia di sản được quy định tại Điều 661 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
- Thời hạn phân chia di sản thừa kế theo ý chí của người lập di chúc. Trường hợp di chúc có ghi nhận về thời gian cụ thể thì đây sẽ là thời điểm được phép phân chia di sản.
- Thời hạn phân chia di sản thừa kế theo sự thỏa thuận của tất cả những người thừa kế. Trường hợp này những người thừa kế có thể thỏa thuận với nhau về thời gian phân chia di sản.
- Thời hạn phân chia di sản thừa kế theo phán quyết của Tòa án. Trường hợp yêu cầu chia di sản thừa kế mà việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của bên vợ hoặc chồng còn sống và gia đình thì thời hạn hạn chế không được quá 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. Nếu hết thời hạn 03 năm mà bên còn sống chứng minh được việc chia di sản vẫn ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của gia đình họ thì có quyền yêu cầu Tòa án gia hạn một lần nhưng không quá 03 năm.
Như vậy, thời gian hạn chế phân chia di sản phụ thuộc vào ý chí của người để lại di sản, theo thỏa thuận của các đồng thừa kế, hoặc theo phán quyết của Tòa án nhưng không quá 06 năm.
Trường hợp khách hàng còn những thắc mắc liên quan vấn đề trên. Vui lòng liên hệ tư vấn qua Hotline: 0963.673.969(Zalo).
Cần làm thủ tục gì để yêu cầu hạn chế phân chia di sản?
Tình huống thủ tục hạn chế chia di sản:
Xin kính chào Trung tâm Di chúc Việt Nam. Chồng tôi có 1 căn nhà là tài sản anh tự mua được trước khi kết hôn. Sau khi kết hôn vợ chồng tôi sống tại căn nhà này. Năm 2023, chồng tôi gặp tai nạn giao thông và không may qua đời. Nay bố mẹ chồng muốn bán căn nhà và chia đều cho bố mẹ chồng, tôi và con trai.
Tuy nhiên, đây là chỗ ở duy nhất của hai mẹ con tôi. Và hiện tại tôi cũng không có khả năng tìm chỗ ở mới. Tôi được biết tôi có quyền yêu cầu hạn chế phân chia di sản thừa kế. Vậy tôi cần làm thủ tục gì để yêu cầu hạn chế phân chia di sản là căn nhà nói trên. Rất mong được giải đáp. Xin cảm ơn Luật sư!
Trung tâm tư vấn hạn chế chia di sản thừa kế đất đai:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Trung tâm, câu hỏi này chúng tôi xin giải đáp như sau:
Đối với trường hợp yêu cầu chia di sản thừa kế mà việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của bên vợ hoặc chồng còn sống và gia đình thì Bộ luật Dân sự năm 2015 đã quy định bên còn sống có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần di sản mà những người thừa kế được hưởng nhưng chưa cho chia di sản trong một thời hạn nhất định.
Bên cạnh đó, quy định tại Điều 5 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP hướng dẫn như sau:
Nếu việc chia di sản thừa kế ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của vợ hoặc chồng còn sống thì theo quy định tại khoản 3 Điều 66 của Luật Hôn nhân và gia đình, Điều 661 của Bộ luật Dân sự là trường hợp nếu chia di sản thừa kế cho người thừa kế thì vợ/chồng còn sống và gia đình của người để lại di sản thừa kế sẽ gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống như: không có chỗ ở, mất nguồn tư liệu sản xuất duy nhất,…
Trường hợp này nếu những người thừa kế của chồng bạn tiến hành phân chia di sản thì bạn và con sẽ không có chỗ ở. Từ đó có thể xác định việc phân chia di sản thừa kế là căn nhà riêng của chồng bạn sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của hai mẹ con. Như vậy bạn có thể yêu cầu Tòa án hạn chế phân chia di sản. Những người thừa kế vẫn có thể xác định phần di sản mà mỗi người được hưởng. Tuy nhiên, chưa tiến hành chia di sản ở thời điểm hiện tại.
Tổng đài tư vấn hạn chế phân chia di sản qua Hotline: 0963.673.969 (Zalo).
Tổng đài tư vấn pháp luật thừa kế.
Với đội ngũ Luật sư, chuyên viên giỏi, giàu kinh nghiệm chuyên sâu. Chúng tôi hỗ trợ giải đáp tất cả các vướng mắc trong lĩnh vực thừa kế. Đối với thủ tục phân chia di sản thừa kế, Trung tâm Di chúc Việt Nam hỗ trợ:
- Tư vấn phân chia di sản: Thành phần hồ sơ; các bước thực hiện; thẩm quyền giải quyết, lệ phí;…;
- Đánh giá tính pháp lý các giấy tờ khách hàng cung cấp (giấy tờ di sản thừa kế; di chúc;…). Có giá trị pháp lý hay không? Có thể dùng để phân chia di sản không?
- Tư vấn hướng dẫn và hỗ trợ khách hàng thu thập các thông tin và tài liệu cần thiết cho thủ tục phân chia di sản;
- Soạn thảo dự thảo văn bản phân chia di sản;
- Thay mặt thực hiện toàn bộ thủ tục phân chia di sản thừa kế tại UBND, văn phòng công chứng.
- Nhận ủy quyền thay mặt khách hành hoàn tất các thủ tục giấy tờ. Thủ tục sang tên sổ đỏ thừa kế. Thủ tục sang tên đất thừa kế…;
- Giải quyết các công việc khác phát sinh trong quá trình phân chia di sản.
Trường hợp Quý khách hành có nhu cầu sử dụng dịch vụ phân chia di sản thừa kế hoặc cần tư vấn, hỗ trợ các vấn đề pháp lý khác của Trung tâm vui lòng liên hệ với chúng tôi qua các phương thức sau:
- Làm việc trực tiếp tại trụ sở, chi nhánh của chúng tôi tại: Tp. Hà Nội, Hà Tĩnh, Tp. Đà Nẵng, Tp. Hồ Chí Minh.
- Điện thoại: 0963.673.969 (Zalo).
- Email : Trungtamdichuc@gmail.com
- Website: Trung tâm di chúc Việt Nam – Luật Hùng Bách
- Fanpage: Trung tâm di chúc Việt Nam
Trân trọng!
