Chia di sản thừa kế là việc những người được hưởng thừa kế thực hiện các thủ tục để hưởng di sản mà mình được nhận từ người mất để lại. Tuy nhiên không phải lúc nào, việc phân chia cũng được sự thống nhất của tất cả người thừa kế. Trường hợp thỏa thuận không thành thì khởi kiện chia di sản thừa kế là phương án tối ưu nhất. Vậy hồ sơ khởi kiện chia di sản thừa kế gồm những gì? Thẩm quyền giải quyết tranh chấp chia di sản thừa kế thuộc cơ quan nào?… Những vướng mắc này, Trung tâm di chúc Việt Nam sẽ giải đáp qua bài viết “Hướng dẫn thủ tục khởi kiện chia di sản thừa kế” sau đây. Bạn đọc cần hỗ trợ tư vấn cụ thể về trường hợp của mình có thể liên hệ qua hotline: 0963.673.969 (Zalo).
MỤC LỤC
Các trường hợp cần khởi kiện chia di sản thừa kế
Khởi kiện chia di sản thừa kế thường xảy ra trong hai trường hợp như sau:
Khởi kiện chia di sản thừa kế khi có di chúc
Thông thường, mục đích mà người có tài sản để lại lập di chúc trước khi chết là để định đoạt tài sản của mình cho các con, cháu hoặc người khác. Mong muốn là làm rõ nội dung phân chia, hạn chế tranh chấp, mất đoàn kết. Trên thực tế, kể cả khi có di chúc thì việc khởi kiện chia di sản vẫn có thể xảy ra. Tranh chấp trong trường hợp này xảy ra khi người chết có để lại di chúc nhưng việc khai nhận thừa kế gặp cản trở. Nguyên nhân dẫn đến việc tranh chấp có thể kể đến như:
- Có di chúc nhưng di chúc không hợp pháp;
- Các đồng thừa kế không đồng ý với nội dung di chúc;
- Có người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc nhưng những người được chỉ định trong di chúc không đồng ý chia thừa kế theo quy định pháp luật
- Người thừa kế ở nước ngoài không đồng ý việc thỏa thuận phân chia di sản;
- Những người thừa kế không đồng ý khai nhận di sản thừa kế, làm cho việc phân chia di sản theo di chúc không thực hiện được.
Thủ tục khởi kiện tranh chấp thừa kế, di chúc – Liên hệ 0963.673.969 (Zalo).
Khởi kiện chia di sản thừa kế khi không có di chúc
Khi người có tài sản để lại không lập di chúc định đoạt, việc phân chia sẽ thực hiện theo quy định pháp luật. Pháp luật luôn ưu tiên các bên thỏa thuận, thống nhất quan điểm với nhau. Khi đó, thủ tục phân chia di sản sẽ rất dễ dàng, thuận lợi và nhanh gọn.
Tuy nhiên, không phải trường hợp nào các bên cũng có tiếng nói chung với nhau được. Việc có sự xung đột về lợi ích được hưởng từ di sản dẫn đến khởi kiện chia di sản thừa kế là phương án tối ưu nhất.
Thời hiệu khởi kiện chia thừa kế
Tình huống pháp lý:
Chào Trung tâm Di chúc. Ông bà tôi mất cùng năm 2005. Khi còn sống, ông bà có sinh sống tại căn nhà 02 tầng trên diện tích đất 150 m2. Ông bà có sinh được 3 người con là bố tôi và hai cô hiện đã lấy chồng. Do ông bà mất không để lại di chúc nên bố tôi muốn để nguyên căn nhà của ông bà để làm nơi thờ cúng. Tuy nhiên hai cô của tôi lại muốn bán đất để chia. Bố tôi không đồng ý nên các cô đã làm đơn khởi kiện bố tôi lên Tòa. Tôi thì nghĩ ông bà đã mất từ rất lâu như vậy nên các cô không được yêu cầu chia di sản nữa.
Vậy Trung tâm Di chúc có thể giải đáp giúp tôi, liệu các cô tôi có còn được yêu cầu chia di sản của ông bà nữa không? Xin cảm ơn phía trung tâm rất nhiều.
Trung tâm Di chúc giải đáp:
Chào bạn. Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi vướng mắc của mình tới Trung tâm Di chúc. Trường hợp của bạn, Luật sư thừa kế giải đáp như sau:
Quy định pháp luật về thời hiệu chia thừa kế
Thời hiệu chia thừa kế là khoảng thời gian pháp luật quy định giải quyết việc chia di sản thừa kế. Thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế được quy định phù hợp với tính chất di sản.
Điều 623 Bộ luật dân sự 2015 có quy định về thời hiệu yêu cầu chia di sản như sau:
1.Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lí di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý thì di sản được giải quyết như sau:
a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;
b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu theo quy định tại điểm a khoản này.
2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
3. Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
Thời gian xảy ra sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan không tính vào thời hiệu khởi kiện.
Đối với trường hợp thừa kế mở trước ngày 10/9/1990. Thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế là bất động sản được thực hiện theo quy định tại Điều 36 Pháp lệnh Thừa kế 1990 và hướng dẫn tại Nghị quyết 02/HĐTP ngày 19/10/1990. Cụ thể: Thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản được tính từ ngày 10/9/1990.
Giải đáp vướng mắc của khách hàng
Như vậy, trường hợp của bạn, ông bà mất năm 2005 đến nay mới được 19 năm. Di sản của ông bà là bất động sản. Do vậy, các cô của bạn hoàn toàn được yêu cầu chia thừa kế đối với di sản nêu trên.
Trên thực tế, người ta thường ít chú ý đến thời hiệu chia di sản thừa kế. Điều thường được quan tâm là di sản bao gồm những gì? Ai được hưởng di sản thừa kế? Di sản thừa kế được chia như thế nào? Đến khi xảy ra tranh chấp mới yêu cầu Tòa án giải quyết. Điều này dẫn đến nhiều trường hợp hết thời hiệu chia di sản thừa kế, khiến cho tranh chấp trở nên phức tạp và nghiêm trọng hơn
Để được tư vấn cụ thể các vướng mắc về thời hiệu, khách hàng có thể liên hệ luật sư theo Hotline: 0963.673.969 (Zalo).
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp chia di sản thừa kế
Khi tranh chấp xảy ra, các bên có thể lựa chọn giải quyết theo phương thức hòa giải thương lượng hoặc khởi kiện. Hòa giải không phải là điều kiện bắt buộc đối với tranh chấp chia di sản thừa kế. Tuy nhiên, đây là phương án ít tốn kém chi phí và thời gian nhất. Do vậy, các bên thường sẽ hướng đến phương thức này trước tiên.
Hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã/phường
Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 192 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 và khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP, tranh chấp thừa kế không bắt buộc phải thông qua hòa giải tại cơ sở. Mặc dù vậy, việc hòa giải sẽ hạn chế mâu thuẫn, căng thẳng giữa các bên. Bởi trong việc phân chia di sản quan hệ chủ yếu là quan hệ trong gia đình.
Theo đó, khi có tranh chấp về việc chia di sản thừa kế, các bên sẽ nộp đơn yêu cầu Ủy ban nhân dân xã/phường tổ chức hòa giải tranh chấp. Khi này, Ủy ban sẽ đóng vai trò là bên thứ ba trung gian đứng ra tổ chức hòa giải. Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Nếu có một bên vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là hòa giải không thành.
Thủ tục hòa giải tranh chấp thừa kế đất đai – Liên hệ hotline 0963.673.969 (Zalo).
Khởi kiện tại Tòa án
Trường hợp không thể thống nhất phân chia thì thẩm quyền giải quyết tranh chấp thuộc về Tòa án. Giải quyết tranh chấp bằng con đường khởi kiện là phương án triệt để nhất. Bởi khi có Bản án giải quyết tranh chấp, các bên sẽ theo phán quyết của Tòa mà chấp hành. Nếu đã hết thời gian tự nguyện thi hành án mà bên có nghĩa vụ không chấp hành, bên còn lại có thể yêu cầu Cơ quan thi hành án áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành.
Căn cứ theo quy định tại Điều 26, Điều 35 và Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế thuộc Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú, làm việc. Trường hợp tranh chấp có yếu tố nước ngoài thì thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi bị đơn cư trú, làm việc.
Tổng đài tư vấn khởi kiện tranh chấp thừa kế tại Tòa án – 0963.673.969 (Zalo).
Hồ sơ khởi kiện chia di sản thừa kế
Đơn khởi kiện chia di sản thừa kế
Về hình thức:
Tranh chấp phân chia di sản thừa kế thuộc tranh chấp dân sự. Người khởi kiện sẽ sử dụng Mẫu số 23-DS Danh mục ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP.
Về nội dung:
Đơn khởi kiện chia di sản thừa kế phải đảm bảo các nội dung chính sau:
- Quốc hiệu, tiêu ngữ.
- Ngày, tháng, năm làm đơn khởi kiện.
- Kính gửi: Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết.
- Thông tin của người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan. Bao gồm các thông tin về: Họ và tên, năm sinh; Địa chỉ nơi cư trú, nơi làm việc của cá nhân hoặc trụ sở của cơ quan, tổ chức; số điện thoại liên hệ. Trường hợp không rõ nơi cư trú, làm việc hoặc trụ sở của người bị kiện thì ghi địa chỉ nơi cư trú, làm việc hoặc trụ sở cuối cùng của người bị kiện.
- Những vấn đề yêu cầu Tòa án giải quyết.
- Thông tin của người làm chứng: Họ và tên, địa chỉ.
- Danh mục các tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện.
Hồ sơ kèm theo đơn
Ngoài đơn khởi kiện, người khởi kiện cần chuẩn bị kèm theo giấy tờ chứng minh yêu cầu khởi kiện. Bao gồm:
- Bản sao di chúc (nếu có);
- Giấy tờ chứng minh người để lại di sản đã chết như: Giấy chứng tử; Trích lục khai tử; Quyết định của Tòa án tuyên bố một người đã chết;
- Giấy tờ nhân thân của người khởi kiện chia di sản thừa kế: CMND/CCCD/Hộ chiếu…
- Giấy tờ về tài sản của người chết: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; bản đồ địa chính; sổ mục kê; đăng ký xe; hợp đồng mua bán…
- Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản. Như: giấy chứng nhận kết hôn, giấy khai sinh, xác nhận thông tin cư trú,…
- Dự thảo văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế (nếu có);
- Giấy tờ chứng minh có người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc (nếu có);
- Các giấy tờ khác chứng minh tài sản chung/riêng như: Thỏa thuận tài sản chung/riêng; văn bản tặng cho tài sản; bản án ly hôn chia tài sản chung…
- Các giấy tờ khác như: Biên bản giải quyết tại UBND xã (nếu có), Văn bản từ chối nhận di sản (nếu có)…
Mẫu đơn khởi kiện chia di sản thừa kế
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
ĐƠN KHỞI KIỆN
Kính gửi: Tòa án nhân dân ……………………………………………..
Người khởi kiện: …………………………….………… sinh năm: ……………..……
CMND/CCCD số: ..…………………….. cấp ngày …………………..………..………
Nơi cấp ………………………………………………….………………………………
Địa chỉ: …………………………………………….……………………………………
Số điện thoại: …………………………………………………..………………………..
Người bị kiện: …………………………………….……. sinh năm: …………………..
CMND/CCCD số: ..……………….…… cấp ngày …………………..…..………..…….
Nơi cấp …………………………….……………………………………………………
Địa chỉ: ………………………………….………………………………………………
Số điện thoại: ………………………………………………………..…………………..
Người có quyền, lợi ích được bảo vệ (nếu có) …………………..…………………….
Địa chỉ: ………………………………………………………..…………………………..
Số điện thoại: …………………… (nếu có); số fax: …………..……………… (nếu có)
Địa chỉ thư điện tử: …………………………………………………………………………….. (nếu có)
Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (nếu có) …………………….…………..……
Địa chỉ: ……………………………………………………………………….…………
Số điện thoại: …………………(nếu có); số fax: ………………………..…….(nếu có)
Địa chỉ thư điện tử: …………………………………………………………………………….. (nếu có)
Yêu cầu Toà án nhân dân giải quyết những vấn đề sau:
…………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………..……Các thông tin khác mà người khởi kiện thấy cần thiết cho vụ án?
…………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………..………
Người làm chứng (nếu có)…………………………………….……………………
Địa chỉ: ………………………………………………………………….……………
Số điện thoại: …………………(nếu có); số fax: ……………………..…….(nếu có)
Địa chỉ thư điện tử: ………………………………………………………………………… (nếu có)
Các tài liệu chứng cứ nộp kèm theo đơn khởi kiện:
………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………..…
Kính mong quý Tòa xem xét giải quyết.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
………….., ngày … tháng … năm 20….
Người khởi kiện
(Ký, ghi rõ họ tên)
Để đảm bảo nội dung đơn hợp pháp, bạn có thể liên hệ trực tiếp tới Trung tâm di chúc của chúng tôi qua Tổng đài tư vấn 0963.673.969 (Zalo).
Thủ tục khởi kiện chia di sản thừa kế
Do đặc thù của loại tranh chấp này mà quy trình khởi kiện được thực hiện thông qua khá nhiều bước, gồm nhiều hoạt động của người khởi kiện, bị kiện, Tòa án các bên liên quan. Tuy nhiên, để các bên hiểu rõ hơn thủ tục khởi kiện tranh chấp đất đai, Luật Hùng Bách xin đưa ra các bước khởi kiện tranh chấp quyền sử dụng đất như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện.
Bước chuẩn bị hồ sơ khởi kiện là bước quan trọng đầu tiên của quá trình khởi kiện. Vì vậy, bạn cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ. Nếu không chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo đúng quy định thì Tòa án sẽ yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ. Trường hợp không bổ sung được giấy tờ, tài liệu, Tòa án có thể trả lại hồ sơ khởi kiện.
Để có thể chuẩn bị đầy đủ hồ sơ ngay từ đầu; tránh trường hợp bị Tòa án yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ gây mất thời gian; người có yêu cầu khởi kiện nên tìm hiểu quy định của pháp luật. Nếu không có thời gian tìm hiểu quy định của pháp luật, hoặc muốn được hỗ trợ tư vấn cụ thể về hồ sơ khởi kiện, bạn có thể liên hệ Luật sư đất đai theo số điện thoại 0963.673.969 (Zalo) để được tư vấn, hỗ trợ.
Bước 2: Nộp hồ sơ khởi kiện lên Tòa án nhân dân có thẩm quyền
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ khởi kiện, người khởi kiện có thể nộp theo các cách sau:
- Nộp hồ sơ trực tiếp tại Tòa án;
- Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;
- Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
Sau khi nhận được hồ sơ giải quyết tranh chấp chia di sản thừa kế, Tòa án sẽ kiểm tra hồ sơ của bạn trong thời hạn quy định và ra một trong các quyết định theo Điều 191 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ khởi kiện, trong thời hạn quy định, Tòa án sẽ ra thông báo bằng văn bản cho người khởi kiện về việc lựa chọn hòa giải, đối thoại và lựa chọn Hòa giải viên. Thủ tục hòa giải này không phải là thủ tục bắt buộc. Vậy nên khi nhận được thông báo của Tòa án, dựa trên hoàn cảnh thực tế, bạn có thể lựa chọn thực hiện hoặc không thực hiện thủ tục này. Nếu lựa chọn hoà giải và hòa giải thành thì hồ sơ sẽ được chuyển cho Tòa án để công nhận sự thỏa thuận của các bên. Ngược lại, nếu không lựa chọn hòa giải hoặc hòa giải không thành, vụ việc sẽ được giải quyết theo thủ tục tố tụng theo các bước dưới đây.
Bước 3: Nộp tạm ứng án phí, thụ lý vụ án
Sau khi hồ sơ đã được nộp đầy đủ, đúng thẩm quyền, Thẩm phán sẽ ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp phải nộp tiền tạm ứng án phí. Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được giấy báo nộp tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí. Sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính, người khởi kiện phải nộp lại cho Tòa án biên lai của cơ quan Thi hành án để Tòa án ra thông báo về việc thụ lý giải quyết tranh chấp.
Bước 4: Tham gia các thủ tục trong giai đoạn chuẩn bị xét xử và phiên tòa xét xử
Trong quá trình giải quyết vụ án, có rất nhiều thủ tục cần thực hiện như:
- Thẩm định, định giá tài sản;
- Hòa giải;
- Phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận và công khai chứng cứ;
- ….
Toàn bộ quá trình nêu trên được giải quyết trong khoảng 06 – 08 tháng theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, thời gian giải quyết tranh chấp đều bị phát sinh thêm. Lý do là Tòa án có thể chậm giải quyết hồ sơ. Hoặc do chính các đương sự có hành vi cố ý kéo dài thời gian.
Khi thực hiện các thủ tục này, bạn cần tham gia để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình. Tuy nhiên, nếu không có thời gian hoặc bận công việc không tiện đi lại nhiều, bạn có thể gửi văn bản đến Tòa án xin vắng mặt trong một số phiên làm việc, hoặc ủy quyền cho Luật sư giải quyết.
Liên hệ Luật sư hỗ trợ thủ tục khởi kiện chia di sản thừa kế theo Hotline: 0963.673.969 (Zalo).
Luật sư chuyên giải quyết tranh chấp thừa kế
Với kinh nghiệm thực tiễn của Luật sư khi tham gia bảo vệ cho khách hàng; đội ngũ chuyên viên chuyên nghiệp, Trung tâm di chúc tự tin cung cấp các gói dịch vụ pháp lý như:
- Tư vấn soạn đơn khởi kiện chia di sản thừa kế.
- Tư vấn, nhận ủy quyền tham gia vào quá trình thu thập hồ sơ, tài liệu còn thiếu.
- Tiếp nhận, nghiên cứu hồ sơ khách hàng cung cấp; đưa ra phương án giải quyết hiệu quả để bảo vệ tối ưu quyền lợi của khách hàng.
- Thay mặt khách hàng làm việc với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình giải quyết tranh chấp.
- Tham gia vào quá trình thương lượng, đàm phán, hòa giải với bên tranh chấp.
- Tham gia bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho khách hàng khi thực hiện thủ tục tố tụng.
Để quyền lợi của bạn được đảm bảo hãy liên hệ với Luật sư để được hỗ trợ. Vấn đề bạn thắc mắc sẽ được Luật sư phân tích, hướng dẫn giải quyết tranh chấp nhanh nhất. Khách hàng có thể tìm tới các văn phòng, công ty luật để nhận được sự tư vấn; hoặc thuê luật sư đất đai tham gia trực tiếp vào quá trình giải quyết tranh chấp.
Liên hệ Trung tâm pháp luật di chúc
Hiện nay Trung tâm di chúc có thể cung cấp dịch vụ trên phạm vi toàn quốc. Chúng tôi rất hân hạnh được phục vụ, hỗ trợ giải quyết các vấn đề pháp lý cho khách hàng. Quý khách hàng có nhu cầu sử dụng các Dịch vụ của Trung tâm. Hoặc cần hỗ trợ pháp lý vui lòng liên hệ qua một trong các phương thức sau:
- Làm việc trực tiếp tại trụ sở, chi nhánh của chúng tôi tại: Hà Nội, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Điện thoại: 0963.673.969 (Zalo)
- Email : Trungtamdichuc@gmail.com
- Website: trungtamdichuc.com – luathungbach.vn
- Fanpage: Trung tâm di chúc Việt Nam
